Doktoraty Wydziału IET

mgr inż. Andrzej Opaliński

Promotor: dr hab. inż. Krzysztof Cetnarowicz, prof. n. AGH Dyscyplina: Informatyka

Dynamiczny wzrost popularności i dostępności sieci WEB powoduje migrację kolejnych sfer działalności człowieka do świata wirtualnego. Zaobserować można m.in wzrost aktywności gospodarczej i społecznej w sieci Internet. Obecnie, powstaje cyberspołeczeństwo, skupione w ramach różnego rodzaju sieci społecznych mapujących na swoje struktury ludzkie byty i ich relacje. Specyfika wirtualnych sieci społecznych, łatwość kreowania wirtualnych tożsamości o dowolnych cechach i niska ich weryfikowalność, niesie za sobą pozytywne i negatywne aspekty społeczne. Niniejsza rozprawa skupia się na jednym z negatywnych przykładów takich skutków, którym są multitożsamości wirtualne jednej osoby stosowane do generowania fałszywych opinii w ramach portali opiniotwórczych i forów dyskusyjnych.

Istniejące rozwiazania z dziedziny identyfikacji tożsamości wirtualnych, opierają się głównie na danych osobowych. W dziedzinie analizy autorstwa tekstów wysoka skuteczność systemów zachowana jest zwykle jedynie dla stosunkowo małej liczby autorów. Badania z zakresu wykrywania spamu bazują w większości na treści wiadomości, oferując najczęsciej binarne wyniki działania. Brakuje rozwiązań, które pozwoliłyby wyszukiwać podobne wirtualne tożsamości w skali sieci WEB.

Celowym wydaje sie połączenie podejść z dziedziny analizy autorstwa tekstów, identyfikacji tożsamości podobnych i wyszukiwania spamu, w celu wykrycia multitożsamości ukrywających się w ramach internetowych sieci społecznych

– Teza rozprawy:– Jako tezę niniejszej rozprawy doktorskiej autor przedstawia następujące twierdzenie:

Istnieje możliwosc utworzenia systemu wspomagającego wyszukiwanie multitożsamosci wirtualnych ukrywajacych się w sieciach społecznych. System działa w oparciu o dane zgromadzone w otwartych zasobach sieci Internet. Proponowana koncepcja bazuje na niestosowanym wcześniej połączeniu cech z dziedzin analizy stylometrycznej tekstu, sentymentu wypowiedzi, analizy aktywności czasowej oraz pewnych powiązań elementów wspólnych, takich jak na przykład tematy watków, oceniane produkty, linki wychodzące itp. Istotnym elementem systemu są algorytmy wyznaczania podobieństwa wirtualnych tożsamości, oparte na miarach podobieństw cech, rozszerzone o wagi cech, ustalane w procesie uczenia z nadzorem. W odróżnieniu do innych systemów analizy autorstwa tekstów, system nie traci skuteczności wraz ze wzrostem ilości badanych wirtualnych tożsamosci. Natomiast, w porównaniu z grupą rozwiazań stosowanych w badaniach z dziedziny identyfikacji tożsamości, istotna różnicą proponowanego podejścia jest to, że nie wymaga ono stosowania danych osobowych, w celu skutecznego wyszukiwania wirtualnych tożsamości podobnych.

W pracy zaprezentowano model, składający się z modułów charakterystyk, miar podobieństw cech oraz modułu wyszukiwania podobieństw tożsamości wirtualnych. Na jego podstawie zbudowano system wykrywający multitożsamości. Jednym z etapów procesu wyszukiwania podobieństw tożsamości jest proces uczenia z nadzorem, pozwalający dostosować algorytm do charakterystyki przetwarzanego źródła.

Głównymi cechami, wyróżniającymi prezentowane w rozprawie podejście, są:

• połączenie charakterystyk wirtualnych tożsamości z różnych dziedzin,
• zachowanie wysokiej wydajności systemu w zastosowaniu do źródeł z sieci WEB,
• brak konieczności stosowania danych osobowych do wyszukiwania tożsamości podobnych.

W celu udowodnienia tezy rozprawy, przeprowadzono szereg eksperymentów z wykorzystaniem opracowanego systemu. Wyniki testów przeprowadzonych na źródłach danych różnego typu (forum dyskusyjne, portal rekomendacyjny) wskazują na wysoką skuteczność wyszukiwania multitożsamości użytkowników generujących fałszywe opinie w ramach przebadanych źródeł.

Ważniejsze publikacje doktoranta :

1. Opaliński A., Turek W., Głowacki M.: Information monitoring based on WEB resources. Czasopismo Techniczne Politechnika Krakowska; 2013.
2. Opaliński A., Cetnarowicz K., Turek W.: Scalable Web monitoring system. W: FedCSIS : abstracts of the Federated Conference on Computer Science and Information Systems : Krakow, 2013.
3. Opaliński A., Turek W., Wilaszek K., Wójcik T.: Internet identity analysis and similarities detection. W: Multimedia communications, services and security : 5th international conference, MCSS 2012.
4. Opaliński A., Turek W.: Wyszukiwanie informacji i analiza tożsamości. W: Metody sztucznej inteligencji w działaniach na rzecz bezpieczeństwa publicznego. red. nauk. Nawarecki E., Dobrowolski G., Kisiel-Dorohinicki M. 2009.